Πόσο εφικτή είναι η κατάκτηση του διαστήματος;

 

Το... διαστημόπλοιο
Enterprise (Star Trek)

Σκέψεις και προβληματισμοί πάνω στο αέναο ερώτημα…

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης).

Διάστημα, το τελικό σύνορο… Έτσι ξεκινάει το ηχητικό, εισαγωγικό σήμα τους δημοφιλούς franchise επιστημονικής φαντασίας με τίτλο Star Trek, που λίγο-πολύ, όλοι μας παρακολουθούσαμε από την ελληνική τηλεόραση, με αρχή τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Η φωνή του αειθαλή Καναδού ηθοποιού William Shatner, σήμερα 94 ετών, είναι τόσο χαρακτηριστική, που η κατάληξη της φράσης του (… έως εκεί που κανείς άνθρωπος δεν έχει πάει πριν!) συναρπάζει τους τηλεθεατές. Διότι συνοψίζει όλη τη λαχτάρα της ανθρωπότητας να μάθει εάν  τελικά, κάπου εκεί έξω, στο αχανές διάστημα που απλώνεται επ’ άπειρον, υπάρχει κάποια μορφή ζωής, έστω παρόμοια με τη δική μας!

Brick Bradford: ένας από τους πολλούς διαστημικούς ήρωες,
που πρωταγωνιστούν στα καρέ των κόμικς.

Στη λαϊκή κουλτούρα.

Η κατάκτηση του διαστήματος φάνταζε από παλιά, ένας εφικτός, μαζί και πολυπόθητος στόχος. Πριν ακόμη καλά - καλά εφευρεθεί το αεροπλάνο (αρχές 20^ου αιώνα), διάφοροι ευφάνταστοι συγγραφείς όπως ο Γάλλος Ιούλιος Βερν, ο Βρετανός H.G. Wells κ.α. είχαν φροντίσει να μας εξάψουν περαιτέρω τη φαντασία, με τα έργα τους! Πολύ αργότερα προστέθηκαν τα συγγράμματα του Αμερικανού Ισαάκ Ασίμωφ αλλά και άλλων, όπως ο Ελβετός Έρικ Φον Νταίνικεν. Επιπλέον, πολλά από τα έργα των προαναφερόμενων μετατράπηκαν σε κόμικς, ενώ, με αφετηρία τις Η.Π.Α., εκδόθηκαν πολλές εικονογραφημένες σειρές με ήρωες κοσμοναύτες ή άλλους ιπτάμενους υπέρ-ήρωες, που κατακτούσαν το διάστημα! Αρκετοί από αυτούς τους χαρακτήρες (όπως π.χ. ο Flash Gordon, του Alex Raymond) μεταφέρθηκαν πρώτα στη μεγάλη οθόνη και στην πορεία, στους τηλεοπτικούς δέκτες.  

Η... σεληνόβαση Alpha (Space:1999)

Ένας αξιομνημόνευτος αριθμός από σίριαλ επιστημονικής φαντασίας με θέμα το διάστημα (Lost in Space, Battlestar Galactica, Space: 1999) έχει ήδη καθιερωθεί στη συνείδηση του παγκόσμιου κοινού, όπως και αρκετές ανεξάρτητες ταινίες του σινεμά (Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου, η τριλογία του Τζορτζ Λούκας – Πόλεμος των Άστρων κ.α.) Ένα μάλιστα αμφιλεγόμενο βιβλίο που εκδόθηκε προς τα τέλη της δεκαετίας του ’70 (Alternative 3) και ήταν βασισμένο σε μάλλον αυθαίρετες υποθέσεις, ήρθε «να ταράξει τα νερά» υποστηρίζοντας πως στα διαστημικά προγράμματα υπήρχε από χρόνια, μία συγκαλυμμένη συνωμοσία των δύο (τότε) υπερδυνάμεων!

Ανήσυχοι, από τη φύση μας.

Ο άνθρωπος, από τη στιγμή που συνειδητοποίησε τη θέση του στον πλανήτη στράφηκε προς τον ουρανό, πρώτα με το βλέμμα (παρατηρώντας) και αργότερα, μελετώντας όσα έβλεπε με διάθεση να τα εξηγήσει. Σε αυτόν τον τομέα, τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν, πρώτοι από όλους, οι αρχαίοι μας πρόγονοι, είναι αξιοθαύμαστα. Μελέτες στη στρατόσφαιρα πραγματοποίησαν και τα αδέλφια Piccard, κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα των τελευταίων αιώνων, όταν πια αποδείχτηκε το σχήμα και η κίνηση της Γης και ξεπεράστηκαν οι διάφορες λανθασμένες απόψεις και οι δεισιδαιμονίες του Μεσαίωνα, το κυρίαρχο ερώτημα ήταν και θα είναι:  Άραγε, είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν; Αυτό που παραμένει αναπάντητο μέχρις στιγμής και που την απάντησή του προσπαθούμε να εικάσουμε…

Η σύγχρονη εποχή.

Η διάσπαση του ατόμου, που έγινε δυνατή χάρις στις θεωρίες του χαρισματικού Άλμπερτ Αϊνστάιν, οδήγησε στην εκμετάλλευση της πυρηνικής ενέργειας και οι πύραυλοι του «πατέρα της επιστήμης» Βέρνερ Φον Μπράουν, αποτέλεσαν μία νέα, απτή πραγματικότητα, από το ξεκίνημα κιόλας της δεκαετίας του ’50. Στο τέλος της επόμενης δεκαετίας (Ιούλιος 1969) αφού πρώτα ο άνθρωπος κατάφερε να πετάξει στο διάστημα (Γιούρι Γκαγκάριν, Τζον Γκλεν κ.α.) πραγματοποιήθηκε επιτέλους το πιο σημαντικό βήμα αυτής της ακατόρθωτης (επί τόσους αιώνες) υπόθεσης, με την προσεδάφιση της ακάτου της αποστολής Απόλλων 11, που άφησε τα αχνάρια των πρώτων  δύο Αμερικανών αστροναυτών πάνω στο φεγγάρι!

Εφημερίδα 'Μακεδονία'
(φύλλο της 20.7.1976)

Φιλοδοξίες!

Μετά την κατάκτηση της Σελήνης, υπερφίαλα σχέδια ακολούθησαν για ένα αντίστοιχο επίτευγμα προς τον δεύτερο πιο κοντινό με τη Γη μας πλανήτη, που είναι ο Άρης, ο λεγόμενος και «κόκκινος πλανήτης». Αφού λοιπόν «σεληνάνθρωποι», προς γενική απογοήτευση, δεν βρέθηκαν, ο νέος στόχος ήταν οι… «αρειανοί»! Έτσι, για να θυμηθούμε και το περίφημο ραδιοφωνικό «φιάσκο» με τη μετάδοση του Όρσον Γουέλς, στις 30 Οκτωβρίου 1938, η οποία παραλίγο να προκαλέσει παγκόσμιο πανικό! Ωστόσο σταδιακά, παρά την ανάπτυξη του πολυδάπανου προγράμματος της δεκαετίας του ’80, το τέλος του «ψυχρού πολέμου» είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλειφτούν οι παράλογες σκέψεις για επανδρωμένες αποστολές και επομένως η σχετική δραστηριότητα να περιοριστεί. Από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα βεβαίως, υπάρχει ο διεθνής διαστημικός σταθμός που περιστρέφεται σε κοντινή απόσταση από τη Γη, αλλά αυτό, μπροστά στις επιθυμίες κάποιων επιχειρηματιών, είναι… «απλή οδοντόκρεμα». Όταν επιδιώκεις, έως το έτος 2050 μ.Χ.(!) να… εποικίσεις τον Άρη, τότε κάθε τι λιγότερο, μοιάζει με αποτυχία!

Έως τότε…

Με δεδομένο πως η Αφροδίτη έχει θερμοκρασία απαγορευτική για οποιοδήποτε γήινο σκάφος ενώ ο Ερμής είναι ο πλησιέστερος πλανήτης του συστήματός μας προς τον Ήλιο, κάθε προσδοκία για μετάβαση σε άλλους προορισμούς (π.χ. το πιο κοντινό μας, συγκρότημα του Άλφα Κενταύρου) δείχνει προς το παρόν, αδύνατη. Όσο η Θεωρία της Σχετικότητας «φρενάρει» τα όνειρα για επίτευξη… ταχύτητας δίνης (warp drive, βλέπε Star Trek), τόσο εμείς θα ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή, είτε ταξιδεύοντας μέσω μίας μαύρης τρύπας είτε όχι, ένας άλλος -πολύ πιο προηγμένος από τον δικό μας- πολιτισμός, θα αποφασίσει να μας επισκεφτεί (Star Trek: First Contact, 1996).