Δέκα χρόνια δίχως τον εμβληματικό καλλιτέχνη Λέοναρντ Νίμοϋ.

 

Ο κ. Σποκ δεν είναι πια εδώ…

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Φέτος στις 27 Φεβρουαρίου συμπληρώθηκε ακριβώς μία δεκαετία απ’ την ημέρα που ο Αμερικανός ηθοποιός με τα πολλά ταλέντα και τα εξίσου πολλά ενδιαφέροντα [σκηνοθέτης, τραγουδιστής-μουσικός, ποιητής, συγγραφέας, ηθοποιός φωνής και φωτογράφος (αριστερά)] Λέοναρντ Νίμοϋ έφυγε από κοντά μας σε ηλικία 83 ετών. Αυτό ήταν το φινάλε μίας γεμάτης ζωής και μίας πολύ-επίπεδης καριέρας την οποία, ωστόσο, έμελλε να «σημαδέψει» ένας συγκεκριμένος ρόλος, μοναδικός στα παγκόσμια χρονικά της οθόνης. Εκείνος του εμβληματικού εξωγήινου -με τα μυτερά αυτιά και τα ανασηκωμένα φρύδια- από τον πλανήτη Ήφαιστο (Vulcan) κ. Σποκ. Το ρόλο αυτό ερμήνευσε επί σχεδόν μισό αιώνα σε διάφορες περιπτώσεις και εκδοχές του έργου επιστημονικής φαντασίας με τίτλο Star Trek, ξεκινώντας από το πρώτο «πιλοτικό»επεισόδιο του 1965 έως και το τελευταίο σίκουελ της σειράς (2013) και αποτέλεσε –ουσιαστικά- το «δεύτερο εγώ του»: Και οι δύο αυτοβιογραφίες του Νίμοϋ, τις οποίες εξέδωσε στα 1975 και 1995, τον περιείχαν στον τίτλο τους (I Am Not Spock, I Am Spock).

Χαρακτήρας.

Ο Σποκ ήταν ο Βουλκάνιος ύπαρχος στο διαστημόπλοιο Έντερπράιζ, τον κύριο χώρο δράσης για την εξέλιξη της πλοκής του τηλεοπτικού (και όχι μόνο) σίριαλ επιστημονικής φαντασίας με τίτλο Σταρ Τρεκ[*] που εμπνεύστηκε στα 1965 και εν συνεχεία υλοποίησε επί μία τριετία (1966-1969) ο ευφάνταστος παραγωγός ΤζινΡόντενμπερι (1921 – 1991). Διαθέτει ψυχραιμία, απόλυτα λογική σκέψη και αντικειμενική κρίση δίχως συναισθήματα, όσο και την ικανότητα να εφαρμόζει μίασυγκεκριμένη λαβή για εξουδετέρωση των αντιπάλων, μία παραδοσιακή τεχνική πνευματικής επικοινωνίας, ενώ χαιρετάει με έναν πολύ χαρακτηριστικό τρόπο -που άλλωστε συνηθίζουν όλοι οι κάτοικοι του Βούλκαν- σχηματίζοντας το γράμμα V με τα δάκτυλα του χεριού. Η ρήση - ευχή «Μακροζωία και Μακροημέρευση» που οι Βουλκάνιοι εκφέρουν επίσης συχνά, είναι και αυτή μία πασίγνωστη φράση στους απανταχού λάτρεις της σειράς.

[*]Ποιος δε το (τον) γνωρίζει, άραγε?

Ο Λέοναρντ με τους γονείς του.

Οικογένεια.

Ο Λέοναρντ ήταν το δεύτερο παιδί της οικογένειας του Μαξ Μόρντο Νίμοϋ (28 Νοεμβρίου 1900 – 13 Ιουλίου 1987) και της Ντόρα Σπίνερ – Νίμοϋ (19 Νοεμβρίου 1905 – 26 Δεκεμβρίου 1987). Οι γονείς του ήσαν δύο μετανάστες -εβραϊκής καταγωγής- από το Ιζλιασλαβ Ρέιγιον της επαρχίας Κμελνίτσκι της σημερινής Ουκρανίας (τότε Ρωσική Αυτοκρατορία και αργότερα Ε.Σ.Σ.Δ.). Μετανάστευσαν στις Η.Π.Α. στην αρχή της δεκαετίας του ’20, αναζητώντας μία καλύτερη ζωή. Γνωρίστηκαν στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης (όπου ο Μαξ εργαζόταν ως κουρέας) και ήρθαν σε γάμο εκεί, στις 25 Νοεμβρίου του 1925. Ο πρώτος τους γιος Μέλβιν ήρθε στον κόσμο στις 17 Νοεμβρίου της επόμενης χρονιάς για να αποβιώσει στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια στα 95 του (20 Σεπτεμβρίου 2022). Ο Λέοναρντ, γεννημένος στις 26 Μαρτίου του 1931 ήταν κατά πέντε έτη μικρότερός του, ωστόσο πέθανε πρώτος και μάλιστα επτά χρόνια πριν τον αδελφό του, στις 27 Σεπτεμβρίου του 2015. Ο Μαξ Νίμοϋ πέθανε σε ηλικία 86 ετών στο Σέρμαν Όουκς του Λος Άντζελες. Λιγότερο από 6 μήνες μετά έφυγε από τη ζωή και η Ντόρα Νίμοϋ, στα 82 της χρόνια.

Με τη μητέρα του.

Τα πρώτα χρόνια.

Ο Λέοναρντ μεγάλωσε στη συνοικία Ουέστ Έντ της Βοστώνης και από μικρός εκδήλωσε το υποκριτικό του ταλέντο, λαμβάνοντας μέρος σε ερασιτεχνικές, μαθητικές παραστάσεις της γειτονιάς του. Το 1949, μετά την αποφοίτησή του από το τοπικό Κολλέγιο (αντίστοιχα: Γυμνάσιο) γράφτηκε στη σχολή - πολυχώρο τέχνης της Πασαντένα στην Καλιφόρνια, όπου σπούδασε φωτογραφία, τη δεύτερη μεγάλη του αγάπη. Στο ξεκίνημα της δεκαετίας του ’50 άρχισε να συμμετέχει σε κινηματογραφικές ταινίες (Βασίλισσα για μία Ημέρα, Οι Νεκροζωντανοίτης Στρατόσφαιρας) ερμηνεύοντας μικρούς ρόλους, πριν αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο μελόδραμα ΚιντΜονκ Μπαρόνι (1952).

Μέλβιν (άνω) και Λέοναρντ.

Στρατιωτική θητεία, ο πρώτος γάμος και υποκριτικές σπουδές.

Από το 1953 έως το 1955 υπηρέτησε τη θητεία του στο στρατό των Η.Π.Α., όπου ως λοχίας Ειδικών Υπηρεσιών βρήκε την ευκαιρία να ξεδιπλώσει τα χαρίσματά του. Απασχολήθηκε ως διασκεδαστής των συναδέλφων του στην Ατλάντα, ενώ έγραψε σενάρια και σκηνοθέτησε ο ίδιος διάφορα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά προγράμματα για τους στρατευμένους. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου νυμφεύτηκε στο Λος Άντζελες -στις 21 Φεβρουαρίου του 1954- την πρώτη του σύζυγο, την ηθοποιό Σάντρα Ζόμπερμπλατ (16.12.1927 – 2.4.2011) η οποία ήταν κατά 3 χρόνια μεγαλύτερή του. Μαζί της θα αποκτούσε δύο παιδιά, την Τζούλι-Έλεν (γεν. 1955) και τον Άνταμ-Μπρετ (γεν. 1956) που αμφότεροι έγιναν σκηνοθέτες. Το 1958 ο Λέοναρντ έλαβε μαθήματα ηθοποιίας από τον καλλιτέχνη Τζεφ Κόρεϊ (ψευδώνυμο του Άρθουρ Ζουέρλινγκ, 1914 – 2002) δημιουργώντας αργότερα το δικό του καλλιτεχνικό στούντιο, στο οποίο δίδασκε υποκριτική.

Σποραδικές εμφανίσεις και η εμπλοκή με το Σταρ Τρεκ.

Ο Νίμοϋ πέρασε περίπου μία δεκαετία ερμηνεύοντας κατά διαστήματα χαρακτηριστικούς ρόλους (κυρίως ως προσκεκλημένος σταρ) σε αρκετά γνωστά τηλεοπτικά σίριαλ, κάθε είδους, μεταξύ των οποίων Μπονάντζα, Γκάνσμοουκ κ.α. Στο δεύτερο από αυτά πήραν μέρος (όχι στο ίδιο επεισόδιο) κάποιοι συνάδελφοί του με τους οποίους θα ταυτιζόταν αργότερα στο Σταρ Τρεκ, όπως ο Καναδός ΓουίλιαμΣάτνερ, ο ΝτεΦόρεστ Κελεϊ και ο Τζέιμς Ντούχαν. Καθοριστική στάθηκε η συμμετοχή του στη σειρά Ο Υπολοχαγός (1963-1964) του Τζιν Ρόντεμπερι, με βασικούς πρωταγωνιστές, μεταξύ άλλων, το Γκάρι Λόκγουντ (γεν. 1937) και το Ρόμπερτ Βων (1932 – 2016). Εκεί πήραν μέρος διάφοροι ακόμη καλλιτέχνες που επίσης θα συμμετείχαν αργότερα στο Σταρ Τρεκ, είτε ως τακτικοί πρωταγωνιστές είτε ως προσκεκλημένοι, όπως η Μέιτζελ Μπάρετ (μετέπειτα σύζυγος του Ρόντενμπερι), η Νισέλ Νίκολς, ο Ρικάρντο Μολνταμπάν και ο Ουόλτερ Κένιγκ.

Ο «κ. Σποκ».

Αντικρίζοντας το ψιλόλιγνο (1,82 μ.) παρουσιαστικό του Νίμοϋ, ο ευφάνταστος Ρόντεμπερι τον θεώρησε ιδανικό για να ερμηνεύσει έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα του νέου σίριαλ που σχεδίαζε. Θα του ανάθετε το ρόλο του εμβληματικού κ. Σποκ, ενός εξωγήινου βαθμοφόρου που υπηρετούσε σαν πρώτος- επιστήμων αξιωματικός (ακριβώς κάτω από τον κυβερνήτη) στο διαστημόπλοιο – ναυαρχίδα του Αστροστόλου της Ενωμένης ΟμοσπονδίαςΠλανητών.

Γκάνσμοουκ

Άνω: οι ΝτεΦόρεστ Κέλεϊ, Τζ. Ντούχαν, Νίμοϋ και Σάτνερ σε διάφορα επεισόδια του σίριαλ.

Μία τεράστια εργογραφία!

Ο Λ. Νίμοϋ έχει συμμετάσχει συνολικά σε 136 έργα της μικρής και της μεγάλης οθόνης, σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι καταχωρημένα στη σχετική βάση δεδομένων του διαδικτύου. Ο πρώτος του ρόλος ήταν στο φιλμ του κινηματογράφου με τίτλο Dragnet (1954). Πολλές μεμονωμένες εμφανίσεις πραγματοποίησε σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές της δεκαετίας του 1950 και των αρχών της δεκαετίας του 1960.

Combat!

Μετά το Έντερπραϊζ…

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αρχικής τριετίας του ΣΤΑΡ ΤΡΕΚ (1966 – 1969) βρήκε έναν ενδιαφέροντα ρόλο (ως «Paris») στην επιτυχημένη τηλεοπτική εκπομπή του CBS Mission:Impossible, όπου εμφανίστηκε σε 49 επεισόδια. Πριν επιστρέψει ως Spock στη σχετική σειρά κινηματογραφικών ταινιών των δεκαετιών του ’70 και ’80, ο Νίμοϋ πήρε μέρος σε διάφορα σίριαλ και τηλεταινίες. Παράλληλα, από το 1977 έως το 1982 ήταν ο αφηγητής του In Search Of…, ενός προγράμματος αφιερωμένου σε θέματα επιστημονικής φαντασίας. Το 1975 του ζητήθηκε να πάρει μέρος σε μια ταινία μικρού μήκους με τίτλο The Interior Motive. Υποδύθηκε επίσης πολλούς χαρακτήρες ως «προσκεκλημένος σταρ» σε διάφορα σίριαλ (The Outer Limits, Sea Hunt, The Man from U.N.C.L.E., Get Smart, Catlow, Combat, Invasion of the Body Snatchers, Marco Polo, The Simpsons). Έγινε όμως και σκηνοθέτης: Σκηνοθέτησε ταινίες όπως Vincent, Three Men and a Baby και Star Trek: III, Star Trek: IV.

Στην Επιστημονική Φαντασία.

Ο Νίμοϋ πήρε μέρος και στα 80 επεισόδια του αρχικού κύκλου (The Original Series) του Σταρ Τρεκ, περιλαμβανομένου του «πιλοτικού» (που αρχικά απορρίφθηκε) με τίτλο The Cage. Είχε επίσης εμφανιστεί σε ένα επεισόδιο (The Invaders) της εξαιρετικής σειράς The Twilight Zone του Ροντ Σέρλινγκ, τη δεκαετία του ’60. Ακόμη παρουσίασε 145 επεισόδια του ντοκιμαντέρ In Search Of και 91 επεισόδια του Ancient Mysteries. Από το 2008 έως το 2013 υποδύθηκε το William Bell, έναν βασικό χαρακτήρα της σειράς Fringe. Το 2009 υποδύθηκε τον εαυτό του στο επεισόδιο με τίτλο The Spock Resonance, της σειράς The Big Bang Theory.

Και σαν Σέρλοκ Χολμς!

Ο Λέοναρντ υποδύθηκε και έναν τέλειο Σέρλοκ Χολμς: ψηλός, αδύνατος, με πολύ ανεπτυγμένη αντίληψη και με σαφή απέχθεια προς τη βλακεία!

Το κομβικό 1987 και ο δεύτερος γάμος.

Το 1987 ήταν ένας χρόνος ορόσημο στη ζωή του Λέοναρντ, αφού στη διάρκειά του πήρε διαζύγιο ύστερα από 23 ολόκληρα χρόνια έγγαμου βίου, ενώ έχασε και τους δύο του γονείς. Την ίδια εκείνη χρονιά μάλιστα «βγήκε στον αέρα» η Επόμενη Γενεά τουΣταρ Τρεκ, ένα δεύτερο τηλεοπτικό σίριαλ του Ρόντενμπερι που κράτησε επί μία ολόκληρη επταετία και που από πολλούς θεωρείται ως η κορυφαία εκδοχή του σχετικούφράντσαϊζ. Το 1989 ο Νίμοϋ νυμφεύτηκε για δεύτερη φορά με την επίσης ηθοποιό (και σκηνοθέτιδα) Σούζαν Λίντα Μπέι (γεν. 1943) που ήταν κατά δώδεκα έτη μικρότερή του και με την οποία έζησε έως το θάνατό του από επιπλοκές της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας από την οποία έπασχε, 25 χρόνια μετά.

Βουλκάνιος χαιρετισμός - Το έμβλημα του Αστροστόλου - κ. Σποκ

Πηγές - παραπομπές.

• https://ancestors.familysearch.org/
• http://www.beyondspock.de/interviews/interviews_print_enterprise_legende_LN_nach_33_Jahren_verliess_er_seine_familie_fuer_eine_neue_liebe.php
• https://www.latimes.com/entertainment-arts/story/2024-08-28/leonard-nimoy-spock-son-adam-memoir-addiction
• https://thestoop.tv/about-jeff-nimoy/the-nimoy-family/
• https://people.com/leonard-nimoy-widow-susan-bay-nimoy-misses-every-moment-with-spock-actor-10-years-after-his-death-exclusive-11688044
• Quora.com