Πανόραμα εθνικών πρωταθλημάτων

Όπως είδαμε, έως και την ποδοσφαιρική περίοδο 1958-59 δεν διεξαγόταν κανονικό Εθνικό Πρω¬τάθλημα. Αυτό που γινόταν, δηλαδή μια τελική φάση έπειτα από την ολοκλήρωση των τοπικών πρωταθλημάτων (με ισάριθμη ή όχι συμμετοχή ομάδων από τις τρεις κορυφαίες Ενώσεις της χώρας...) έδινε αφορμές για... παράπονα στους αθηναϊκούς συλλόγους. Εύλογα οι εκπρό-σωποι τής Ε.Π.Σ.Α. διαμαρτύρονταν ότι συμμετείχαν σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο τοπικό πρωτάθλημα και στην τελική ευθεία παρουσιάζονταν ήδη υπερφορτωμένοι, σε αντίθεση με τον Ολυμπιακό (μόνιμο πρωταθλητή Πειραιώς) που είχε σαφώς ευκολότερο έργο στα προκριματικά, δίνοντας τον καλύ¬τερο εαυτό του στο τέλος.
Ο ισχυρισμός αυτός, παρότι σήμερα φαίνεται αφελής, είχε βάση εκείνη την εποχή, αν ανα¬λογι-στούμε τα πλημμελή μέσα για την προπόνηση που διέθεταν οι ομάδες και ακόμη τον καθαρά ερασιτεχνικό χαρακτήρα που διατηρούσε το άθλημα.

Στα τέλη τού 1959 καθιερώνεται λοιπόν ο θεσμός τής Εθνικής κατηγορίας ο οποίος και συγκεντρώνει πλέον για λογαριασμό του όλο το ενδιαφέρον του φίλαθλου κόσμου. Φυσικά τα τοπικά πρωταθλήματα έχασαν την παλιότερη αίγλη, αφού όλοι οι ισχυροί σύλλογοι θα έπαιζαν έκτοτε στη νεοσύστατη Α' Εθνική. Μια αέναη περιπέτεια ξεκινούσε. Ας την παρακολουθήσουμε βήμα-βήμα.


* * *

Ερασιτεχνικά Πρωταθλήματα
Α' Εθνικής
(1960-1979)

1η περίοδος (1959-60)

Στις 25 Οκτωβρίου του 1959 ξεκίνησε το πρώτο πρωτάθλημα Α' Εθνικής και την ίδια εκείνη ημέρα σημειώθηκε μια απίστευτη έκπληξη, που όμοιά της δεν επαναλήφθηκε ποτέ στην ιστορία της διοργάνωσης! Ο επί 5 συνεχή χρόνια κάτοχος του πανελλήνιου τίτλου Ολυμπιακός, έχασε με σκορ 1-0 από τον Παγκορινθιακό, μια ομάδα που για πρώτη και μοναδική περίοδο συμμετείχε στο κορυφαίο πρωτάθλημα της χώρας μας!
Ο Παναθηναϊκός -που είχε από το 1953 να γευτεί τον τίτλο του πρωταθλητή - τερμάτισε στην πρώτη θέση της βαθμολογίας μαζί με την ΑΕΚ, ενώ οι Πειραιώτες έμειναν πολύ πίσω, τρίτοι. Στον αγώνα κατάταξης που έγινε στο Στάδιο Καραϊσκάκη (31/7/60) οι «πράσινοι» θριάμβευσαν με σκορ 2-1 επί της «Ένωσης» και κατέκτησαν το τρόπαιο!
Καθρέπτης της τότε δυναμικότητας των συλλόγων ήταν η τελική βαθμολογία της πρώτης εκείνης περιόδου, κατά την οποία ξεχώρισαν οι πρώην Μικρασιάτες Απόλλωνας και Πανιώνιος, όπως και η εκπληκτική από την προηγούμενη δεκαετία Δόξα Δράμας. Σαφώς υποδεέστερη εμφάνιση πραγματοποίησαν οι εκπρόσωποι της Θεσσαλονίκης αλλά και του Πειραιά. Υποβιβάσθηκαν οι τρεις τελευταίοι της κατάταξης, αφού για την 13η θέση χρειάσθηκε αγώνας κατάταξης («μπαράζ») μεταξύ του Παναιγιαλείου και του Παγκορινθιακού (επικράτησε με σκορ 2-1 ο πρώτος).

BAΘΜΟΛΟΓΙΑ 1959-60
ΣΥΝΟΛΟ
Β. ΑΓ. Ν. ΙΣ. Η. ΤΕΡΜΑΤΑ
1. ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ 79 30 22 5 3 59-20
2, ΑΕΚ 79 30 21 7 2 72-27
3, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 70 30 16 8 6 52-24
4, ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΘ. 66 30 13 10 7 52-33
5, ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ 64 30 14 6 10 46-31
6, ΔΟΞΑ ΔΡ. 60 30 11 8 11 47-41
7, ΠΑΟΚ 59 30 10 9 11 32-32
8, ΑΡΗΣ 59 30 10 9 11 31-35
9, ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ 58 30 10 8 12 34-36
10. ΗΡΑΚΛΗΣ 58 30 9 10 11 29-34
11, ΑΠ. ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ 56 30 7 12 11 31-39
12, ΕΘΝΙΚΟΣ 56 30 8 10 12 34-46
13, ΠΑΝΑΙΓΙΑΛΕΙΟΣ 55 30 9 7 14 26-43
14, ΠΑΓΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ 55 30 9 7 14 27-45
15, Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 47 30 4 9 17 27-60
16. Α.Ε. ΝΙΚΑΙΑΣ 39 30 2 5 23 20-73

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ 1959-60
(τεχνικοί κατά σειρά οι: Μηγιάκης, Τσούτσος, Σίμος)

Με: Παναιγιάλειο 2-1, 1-0*
Α.Ε. Νικαίας 1-0*, 6-1
ΑΕΚ 2-2, 0-1*
Μ. Αλέξανδρο 0-0*, 3-0
Απόλλωνα Καλαμαριάς 2-0, 2-1*
Προοδευτική 1-1*, 2-1
Παγκορινθιακό 2-1*, 4-2
Απόλλωνα Αθηνών 0-0, 1-0*
Δόξα Δράμας 3-1*, 1-0
Πανιώνιο 4-3, 1-0*
Εθνικό Πειραιώς 3-0, 3-0*
Άρη Θεσ/κης 1-2*, 3-0
Ηρακλή Θεσ/κης 0-1*, 4-1
ΠΑΟΚ 1-0, 2-0*
Ολυμπιακό 0-0, 4-1*

Σημ.: Με αστερίσκο αποτέλεσμα εκτός έδρας.

Όπως παρατηρούμε από τα αποτελέσματα, ο Παναθηναϊκός μετά την ήττα του από την ΑΕΚ (η οποία του ξέφυγε τότε 3 βαθμούς.) σημείωσε ένα εκπληκτικό σερί 12 νικών με αποκορύφωμα το θρίαμβο επί του Ολυμπιακού στο Καραϊσκάκη την τελευταία αγωνιστική! Η ΑΕΚ την ίδια ημέρα «αυτοκτόνησε» χάνοντας στη Ν. Σμύρνη από τον Πανιώνιο και έτσι οι δυο ομάδες ισοβάθμισαν στην κορυφή.
* * *
Ο θεσμός της Α' Εθνικής (παρά τις πολλές επιφυλάξεις διαφόρων παραγόντων) είχε ήδη επιβληθεί στους φιλάθλους, που απόλαυσαν ένα ιδιαίτερα συναρπαστικό πρωτάθλημα, σ' εκείνη την πρώτη περίοδο εφαρμογής του. Έτσι, η διοργάνωση «στέριωσε» και εγκαταλείφθηκε οριστικά κάθε σκέψη για επάνοδο στην παλιότερη κατάσταση.